Trong tiếng Việt có hai từ “phản ảnh” và “phản ánh”. Hai từ này có nghĩa như thế nào và cách dùng có giống nhau không?
Theo Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do GS Hoàng Phê chủ biên:
- Phản ảnh: Trình bày với cấp có trách nhiệm những tin tức về hiện thực khách quan với những diễn biến của nó. VD: Phản ảnh ý kiến của quần chúng lên cấp trên.
- Phản ánh:
1. Tái hiện những đặc trưng, thuộc tính, quan hệ của một đối tượng nào đó. VD: Nghệ thuật phản ánh cuộc sống, ý thức con người phản ánh nghệ thuật khách quan.
2. (Ít dùng) Như phản ảnh
Như vậy, nghĩa chính của hai từ “phản ảnh” và “phản ánh” có sự khác biệt về nét nghĩa và bối cảnh sử dụng. Cụ thể, từ “phản ảnh” thường dùng trong các bối cảnh liên quan tới việc trình bày, báo cáo của cấp dưới lên cấp cao hơn có thẩm quyền, trong khi từ “phản ánh” thường dùng trong các bối cảnh chỉ mối liên hệ tương quan giữa hai đối tượng nào đó (A phản ánh B).
Nghĩa phụ của từ “phản ánh” tuy giống “phản ảnh” nhưng lại ít được dùng hơn. Do vậy việc đặt từ “phản ánh” vào bối cảnh dùng từ “phản ảnh” thì không sai, chỉ là vì ít dùng nên nhiều người đọc sẽ thấy không quen.