Mình gặp lại Nhiên (tên đã đổi) sau 4 năm kể từ đám cưới của bạn với anh chồng người Hà Lan. Cả hai kết hôn rồi chuyển sang nước ngoài sinh sống ngay sau đám cưới. Khi bọn mình rủ nhau đi ăn và đi dạo dọc bãi biển, Nhiên nhờ mình quay một video cảnh bạn chúc mừng sinh nhật chồng. Nghe lời nhờ vả của bạn, mình mới trộm nghĩ vợ chồng nhà này lấy nhau 4 năm rồi mà cứ như vợ chồng son. Đến khi cầm điện thoại bấm nút quay, mình mới biết “chồng” ở đây chính là một ca sĩ, diễn viên thần tượng Trung Quốc mà Nhiên đã hâm mộ từ năm 2019, và bạn quay clip này để gửi cho fandom (hội hâm mộ thần tượng đó) nhân dịp sinh nhật sắp tới của thần tượng.
Một trong những kế hoạch quan trọng của bạn khi về Việt Nam lần này là để tham dự buổi họp mặt fan Việt Nam ở Sài Gòn. Để đầu tư cho buổi họp mặt ấy, bạn mua một chiếc đầm màu xanh lá, nhuộm đầu tóc cũng xanh lá nốt – màu đại diện của nhóm fan, rồi đăng ký thẻ tập gym một tháng và đi tập ngày hai cữ sáng – chiều với mục tiêu giảm cân để rạng ngời nhất có thể khi đi họp fan.
Điều gì khiến cho một cô gái đã có chồng, sắp chạm ngưỡng 30 tuổi rồi vẫn có thể cuồng nhiệt theo đuổi một thần tượng đến thế? Khi gặp những “fan cuồng” như vậy trong đời thường, bạn có từng cảm thấy khó hiểu và lên án họ không?
Câu chuyện của Nhiên
Mình quen biết Nhiên từ thời cấp ba, ở cái thời mà làn sóng văn hóa Hàn Quốc đổ bộ vào Việt Nam với rất nhiều nhóm nhạc và phim ảnh thần tượng. Hầu như đứa học sinh nào cũng thần tượng một nghệ sĩ hay nhóm nhạc nào đó, có người theo đuổi suốt mấy năm trời cho đến khi lên đại học. Điều kỳ lạ là ở thời điểm đó, Nhiên không hâm mộ bất kỳ thần tượng nào mà chỉ có một đam mê duy nhất – chơi game. Đến khi lên đại học, mình và Nhiên học chung một trường, ở chung khu ký túc xá. Giống như bao cô gái khác, Nhiên cũng bắt đầu biết mơ mộng trong thế giới của những bộ truyện ngôn tình và phim thần tượng, nhưng cũng chẳng hâm mộ ai quá nhiều.
Mãi đến năm 2019, khi vô tình xem một video trên mạng, Nhiên bị trúng “tiếng sét ái tình” với Y. – một ca sĩ, diễn viên trẻ của Trung Quốc, nhỏ hơn Nhiên 4 tuổi. Kể từ khoảnh khắc ấy, Nhiên tự nhận Y. là “chồng mình” và bắt đầu hành trình theo đuổi thần tượng cuồng nhiệt. Điện thoại của bạn lưu rất nhiều ảnh và video của thần tượng, tới mức lưu trữ hết mấy thẻ nhớ vẫn chưa đủ mà phải mua thêm. Mình từng hỏi sao Nhiên không lưu vào máy tính để nhẹ bớt? Nhiên bảo, bạn không thể xa rời thần tượng được, phải lưu sẵn trong điện thoại để mở cái là xem được ngay thì mới đỡ bứt rứt.
Trên Facebook của Nhiên, hầu hết các status bạn chia sẻ đều là thông tin về thần tượng. Thậm chí, có thời điểm bạn từng đổi tên Facebook sang tên tiếng Trung của thần tượng. Phần lớn thu nhập của bạn, ngoài việc tiết kiệm thì còn lại đều để dành “support” cho thần tượng cùng hậu viện hội (tổ chức chính của nhóm fan), ví như mua tạp chí hay các sản phẩm mà thần tượng làm đại diện, cùng rất nhiều hình ảnh, poster, album,… liên quan đến thần tượng. Trong phòng ngủ của vợ chồng bạn, khắp nơi đều là hình ảnh của thần tượng, đến cả chiếc gối bạn nằm và chiếc gối ôm kế bên cũng có in hình gương mặt thần tượng.
Mỗi khi thần tượng ra ca khúc hay bộ phim mới, Nhiên và nhóm fan sẽ tích cực đăng nhập vào các nền tảng mạng xã hội bên Trung để cày view và bình chọn ở các bảng xếp hạng để tác phẩm của thần tượng lên top. Nhiên từng tự hào kể với mình một chiến tích, bạn có thể ngồi từ sáng tới chiều chỉ để cày view cho thần tượng. Có lần, Nhiên còn hỏi mình có biết báo giá chạy hình ảnh đèn LED ở tòa nhà Landmark 81 là bao nhiêu không để bạn và nhóm fan thuê chạy hình ảnh mừng sinh nhật thần tượng. Có thể nói phần lớn thời gian, tâm tư và suy nghĩ của Nhiên đều hướng về thần tượng, còn hơn là để tâm tới chồng bạn. Cũng may, anh chồng của bạn chẳng bao giờ ghen với chàng thần tượng đó.
Khi nghe Nhiên kể việc bạn sắp tham dự buổi họp mặt fandom, mình hình dung hết sức đơn giản nó kiểu như một buổi tụ hội của các fan ở một quán cafe nho nhỏ xinh xinh nào đó. Nhưng không, quy mô của buổi họp mặt vượt sức tưởng tượng của mình rất nhiều. Fandom thuê hẳn một sảnh tiệc cưới của một nhà hàng lớn ở Sài Gòn, với hàng trăm fan từ khắp cả nước tham dự và mỗi bàn đều lên món theo thực đơn của nhà hàng không khác gì một buổi tiệc cưới. Trên sân khấu sẽ có MC chủ trì và màn hình sân khấu sẽ trình chiếu các video của thần tượng – vốn được một đội kỹ thuật trong fandom biên tập và xử lý trước đó. Nhiên kể, xem lại hành trình của thần tượng, bạn và các fan khác đều không kiềm được xúc động mà khóc rấm rứt dưới khán đài.
Một tuổi thơ có sóng mà không có gió
Một bạn fangirl từng khẳng định chắc nịch với mình “99% fangirl em quen thực sự đều có vấn đề về tâm lý”. Em kể với mình trường hợp điển hình về một bạn fangirl khác có tất cả mọi thứ như gia đình giàu có, tốt nghiệp đại học nổi tiếng, có việc làm ổn định nhưng lại từ bỏ tất cả để sang Trung Quốc để du học vì đó là nơi thần tượng bạn sống. Người ngoài nhìn vào sẽ thấy bạn sống trong một gia đình hạnh phúc, nhưng không ai biết bên trong mọi thứ đã mục ruỗng từ lâu. Mẹ ruột của bạn làm lụng cả đời và chết vì kiệt sức, mẹ ghẻ thì suốt ngày đòi chuyển nhượng đất đai của mẹ ruột bạn để lại sang bầy con riêng của bà, và cha bạn là một người nhu nhược chỉ biết nghe lời mẹ ghẻ.
Khi gia đình xảy ra biến cố, không ai quan tâm đến một đứa trẻ đang bị bỏ rơi với tâm lý đầy bất ổn mà họ chỉ biết lao vào tranh giành tài sản thừa kế. Đó cũng là lúc mà thần tượng đã xuất hiện và đem lại ánh sáng cứu rỗi cuộc đời tăm tối của bạn. Có thể nói thời gian bạn dành cho thần tượng trong suốt 7 năm liên tiếp đã giúp bạn chống đỡ cuộc sống đầy khổ tâm và từng bước thực hiện ước mơ của mình. Nếu không có thần tượng, có lẽ bạn đã chết với ý định tự tử từ năm 17 tuổi rồi. Cuối cùng, bạn lựa chọn du học ngành tâm lý để chữa lành cho chính những tổn thương bạn từng trải qua, và để sống ở một bầu không khí ít ngột ngạt hơn trong chính gia đình mình.
Cô em kể với mình câu chuyện trên cũng từng lựa chọn đi coi concert của thần tượng vào ngay dịp Tết Nguyên đán. Nghe tới đây, ắt bạn sẽ có phần nào nghĩ giống mình, rằng Tết là dịp đoàn viên, gia đình sum vầy hội tụ thì tại sao em lại lựa chọn như vậy? Em trải lòng, kể từ khi cha mẹ em ly hôn thì nhà em đã không còn là nhà đúng nghĩa, và từ lâu trong em đã không còn cái Tết nào tồn tại. Tết trong em chỉ còn là những cảm xúc tiêu cực, là những lần bố đi sang nhà vợ mới, là chuyện mẹ em về quê dượng,… Em hỏi mình: “Vậy theo anh, Tết mà như vậy thì em nên đi coi idol hay về nhà?”. Ngay trong thời khắc tiếng pháo hoa vang lên trong đêm giao thừa, em hòa mình vào đám đông người hâm mộ xem thần tượng biểu diễn. Suốt cuộc đời em cho đến thời điểm ấy, bố mẹ em chưa bao giờ hỏi em: “Con có vui không?”, nhưng chính thần tượng là người hỏi em: “Các bạn có vui không?”. Những điều tưởng chừng nhỏ nhoi như vậy chính là thứ mà những cô gái như em hằng ao ước, ao ước có một người nói với mình như vậy, nhưng cuối cùng chẳng có một ai…
Trong những trường hợp hâm mộ thần tượng từ cuồng nhiệt tới mức “cuồng dại”, có một khuôn mẫu sang chấn mình bắt gặp là hầu hết các bạn đều gặp phải vấn đề tâm lý, mà phần lớn xuất phát từ bối cảnh gia đình. Giả sử con số thống kê 99% mà người em kể trên đưa ra là đúng, thì 1% còn lại ắt rơi vào trường hợp của Nhiên. Hoàn cảnh gia đình Nhiên tuy có tính chất đặc thù và không ít sóng gió, bởi bạn là con nuôi và lúc nhỏ từng bị nhiều người họ hàng ghét bỏ, nhưng chính Nhiên thừa nhận với mình là bạn có một tuổi thơ êm ả và hạnh phúc – vì cơ bản là bạn chẳng để tâm thái độ của người lớn đối với mình.
Ba mẹ Nhiên ngày xưa từng bị hiếm muộn và quyết định nhận nuôi một đứa con gái thay vì con trai, vì ba bạn rất thích con gái. Từ bé đến lớn, cả hai chăm sóc và yêu thương bạn như con ruột và chưa bao giờ tiết lộ chuyện bạn là con nuôi. Nhưng trong họ hàng, có không ít người nhiều chuyện, nên từ lúc nhỏ bạn đã vô tình nghe được từ chính miệng những người thân khác. Mãi cho đến lúc bạn lấy chồng nước ngoài năm 2019, mẹ Nhiên mới chính thức tiết lộ câu chuyện này thì bạn bảo con đã biết từ nhỏ rồi.
Ngày trước khi lựa chọn học chuyên ngành ngoại ngữ, Nhiên dự định tốt nghiệp đại học xong sẽ về quê làm việc và sống gần ba mẹ. Tới khi vừa tốt nghiệp xong, Nhiên bất ngờ quen anh bạn trai người Hà Lan và cả hai nhanh chóng đi tới quyết định kết hôn. Đám cưới năm ấy mình có tham dự, đến bây giờ vẫn là một trong những đám cưới hoành tráng nhất mình từng tham dự trong đời, thực hiện theo concept “đám cưới cổ tích” mà Nhiên từng ước ao lúc nhỏ. Đám cưới được tổ chức ở một resort ngay sát bãi biển, hội trường đan kết bằng hàng ngàn bông hoa hồng và cẩm tú cầu, đèn sao giăng khắp bàn tiệc vào buổi đêm, 2 MC dẫn song ngữ và trên đầu thì flycam bay khắp nơi ghi hình.
Khi biết Nhiên theo chồng bỏ cuộc chơi, cũng như bỏ lại ba mẹ ở quê và khoảng cách địa lý giữa hai quốc gia rất xa xôi cách trở, mình có hỏi Nhiên rằng ba mẹ Nhiên có buồn hay có từng cấm cản Nhiên lấy chồng ngoại quốc không. Nhiên bảo, từ nhỏ đến giờ ba mẹ chưa cấm cản Nhiên làm bất cứ điều gì, mà bất kỳ lựa chọn nào của Nhiên thì ba mẹ đều tôn trọng. Trong suốt 4 năm Nhiên không về Việt Nam, mỗi lần về quê vô tình chạy ngang nhà Nhiên, mình vẫn hay thấy mẹ bạn ngồi một mình chơi với chú chó trước hiên nhà.
Em hồn nhiên rồi em sẽ bình yên
Trong thời gian Nhiên về Việt Nam chơi suốt một tháng, mình dành thời gian trò chuyện nhiều hơn với Nhiên để tìm hiểu về lý do thực sự khiến bạn có thể hâm mộ cuồng nhiệt một thần tượng đến như vậy. Giống như nhiều câu chuyện có vấn đề khác mình từng được nghe, ban đầu mình nghĩ đằng sau trường hợp của Nhiên phải là một nguyên nhân căn cơ sâu xa nào đó từ bản chất để dẫn đến một hiện tượng trên bề mặt.
Ngày cuối cùng Nhiên ở Việt Nam, mình đi ăn sáng với Nhiên và có hỏi một câu: “Trong chuyến về Việt Nam lần này, Nhiên ấn tượng nhất điều gì?”. Câu trả lời của Nhiên rất đơn giản: “Được đi họp mặt fandom”. Sau 4 năm trời làm dâu xứ người mới về Việt Nam, Nhiên không ấn tượng với việc được gặp lại gia đình, được ăn những món ngon quê nhà, hay việc mình đồng hành “ăn hàng” cùng Nhiên suốt cả tháng qua, lẫn kỷ niệm đi cafe cùng hội bạn cấp ba trong một đêm trời mưa gió, hay nguyên buổi sáng hai đứa đi xem Lễ hội Nghinh Ông truyền thống ở Phan Thiết mà 4 năm rồi mới tổ chức lại vì ảnh hưởng mùa dịch,…
Mình không bất ngờ với câu trả lời đó, vì nó là một phần tính cách của Nhiên, vẫn hồn nhiên và đơn thuần như ngày nào. Một cô gái vì sợ chuyện chính trị công sở mà có thể đăng ký học pháp y để khám nghiệm tử thi, chỉ với lý do đơn giản là công việc này tiếp xúc với người chết thì khỏi phải đau đầu chuyện ứng xử mỗi ngày. Một cô gái vô tư tới mức không biết một người bạn từ nhỏ đã luôn thầm thích mình cho tới tận khi Nhiên lấy chồng rồi vẫn còn thích, mãi đến khi người đó nói lời tỏ tình muộn màng với bạn.
Rốt cuộc, chẳng có lý do nào cao siêu hay sâu xa về chuyện Nhiên hâm mộ cuồng nhiệt một thần tượng. Nhiên thích chỉ đơn thuần là vì thích vậy thôi. Từ góc độ của mình, mình khám phá được một lý do khác để lý giải cho trường hợp này. Đó là cuộc sống của Nhiên tương đối khá bình lặng và gần như từ nhỏ tới lớn bạn không trải qua quá nhiều sự kiện cao trào kịch tính để có những cảm xúc mạnh mẽ. Bất kỳ trải nghiệm nào từng xảy ra với Nhiên, ngay cả chuyện bạn biết mình là con nuôi lúc còn nhỏ, cũng hết sức bình thường. Lẽ vậy, sự xuất hiện của thần tượng với những cảm xúc mãnh liệt từ việc hâm mộ một thần tượng đem lại, có thể là một chất xúc tác mới mẻ khiến cuộc sống của Nhiên trở nên sinh động, thú vị và bớt nhàm chán hơn. Như Nhiên thừa nhận với mình, từ bé đến giờ bạn chẳng có đam mê gì cả, cho tới khi gặp được thần tượng.
Trong lớp chuyên cấp ba của mình ngày trước, hầu như không ai có thể tưởng tượng được cô bạn không chơi với bất kỳ hội nhóm nào trong lớp, có những chuyện động trời trong lớp xảy ra mà không hề biết, ngoại hình không quá nổi bật và học hành thì rất bình thường, cuối cùng lại lấy chồng nước ngoài, theo học y khoa, đi du lịch qua nhiều nước châu Âu và sống ở một trong những quốc gia hạnh phúc nhất trên thế giới. Có lẽ chính vì tính cách hồn nhiên đó mà cuộc sống của Nhiên mới bình yên như thế.
Khép lại câu chuyện của Nhiên cũng như trò chuyện với một số bạn hâm mộ thần tượng cuồng nhiệt, mình mới hiểu thêm phần nào về những suy nghĩ, tâm tư tình cảm và câu chuyện của họ để bớt phán xét hơn. Nhìn vào thế giới của họ, cái chúng ta thấy chỉ là những thứ được phản chiếu qua một tấm kính có phần u ám và cực đoan, nhưng thế giới của những người hâm mộ thì rộng lớn hơn thế nhiều.
Trong cuộc đời mình, có bao giờ bạn toàn tâm toàn ý theo đuổi một điều gì đó hết mình như cái cách những người hâm mộ theo đuổi một thần tượng chưa? Bạn còn nhớ đam mê của mình là gì không? Bao lâu rồi bạn chưa thật sự sống trọn vẹn vì điều mình đam mê?