Nếu bạn đã từng xem qua bộ phim Vật đổi sao dời thời thơ ấu qua những cuốn CD ngày trước có tên “Những nẻo đường miền Đông” của trung tâm Vân Sơn, đến nay bộ phim ngót nghét đã gần 25 năm tuổi đời, bằng tuổi của một bạn trẻ sinh đầu năm 2000 vừa mới bước vào đời. Mình từng xem bộ phim này hồi năm cấp một, lúc đó vẫn còn nhỏ xíu, nên hầu như không có ấn tượng gì ngoài mấy tình tiết hài hước trong phim. Điều gì khiến mình xem lại một bộ phim xưa của năm 2001 khi hai thập niên đã trôi qua rồi?
Mình tình cờ đọc được một bài phỏng vấn của đạo diễn Charlie Nguyễn và vô tình biết được Vật đổi sao dời chính là bộ phim đầu tay mà anh làm ở Việt Nam. Anh là đạo diễn Việt kiều cầm trịch những bộ phim nổi tiếng như Để mai tính, Long Ruồi, Tèo em, Bụi đời Chợ Lớn, Dòng máu anh hùng, Em chưa 18,… Ở thời điểm đó, anh muốn về Việt Nam làm phim nên đã thuyết phục anh Vân Sơn với kịch bản phim này. Phải nói mãi, anh Sơn thấy anh đam mê quá nên mới chịu đầu tư, và diễn viên chính hầu như đều là anh em, bạn bè.
Một lý do khác để mình xem lại phim đó là vì bối cảnh chính của phim được quay ở Bình Thuận quê mình với những địa điểm quen thuộc như ga Bình Thuận, thành phố Phan Thiết, Mũi Né, Bàu Trắng. Trước thềm sáp nhập các tỉnh thành và mất đi những địa danh nổi tiếng này, mình muốn xem lại những thước phim của một thời quá vãng để hoài niệm một chút về những gì sắp mất.
Chuyến tàu định mệnh
Vật đổi sao dời bắt đầu bằng câu chuyện của Huy (diễn viên Vân Sơn đóng), anh chàng Việt kiều Mỹ làm nghề kiến trúc sư trở về Việt Nam cưới vợ – một cô gái trẻ trung, xinh đẹp và thời trang tên Lan (diễn viên Hồng Đào đóng) với ước mơ sang Mỹ đổi đời làm ca sĩ. Xa xứ từ nhỏ, khi quay trở lại Việt Nam, Huy lóng nga lóng ngóng và sợ đủ thứ trên đường phố, nhất là chuyện giao thông ở Việt Nam. Anh không dám đi xe máy, xe ôm và sợ đi cả taxi, chỉ dám… đi bộ cho an toàn. Đợt về Việt Nam lần này, anh đang chuẩn bị cho đám cưới của mình sắp diễn ra vào ngày mai.
Khi xem những phân cảnh đầu của bộ phim, bạn có thể thấy lại hình ảnh của Sài Gòn 20 năm về trước, với chợ Bến Thành, vòng xoay Quách Thị Trang và những cung đường quen thuộc. Sài Gòn của một thời “đèn Sài Gòn ngọn xanh ngọn đỏ” mà người ta chạy xe ngoài đường vẫn chưa đội mũ bảo hiểm. Tình huống trớ trêu xảy ra khi trước đêm đám cưới, Huy lén Lan đi nhậu với tụi bạn chí cốt bên Mỹ về dự đám cưới và xỉn quắc cần câu. Anh bị đám bạn chơi khăm bằng cách bỏ anh lên một chuyến tàu chạy từ Sài Gòn ra ga Bình Thuận.
Khi giật mình tỉnh dậy, Huy phát hiện anh đang ngồi trên tàu với một cô gái lạ, chiếc quần dài đâu mất biệt chỉ còn độc mỗi quần đùi, và ví tiền cũng biến mất. Ban đầu, đám bạn chỉ tính trêu chọc anh và sẽ đón anh ở ga Sóng Thần, nhưng vì họ ở Mỹ về nên không biết chuyện đây là tàu một chiều, chạy thẳng tới Bình Thuận chứ không dừng lại ở các ga nhỏ. Trong tình cảnh oái ăm ấy, Huy bực dọc xả cục tức lên người cô gái lạ – vốn được đám bạn nhờ canh chừng giùm anh và họ sẽ trả tiền vé cho cô. Mối quan hệ oan gia ngõ hẹp của cả hai cũng bắt đầu từ đây.
Không một đồng xu dính túi, Huy tự tin mình sẽ tìm được đường về Sài Gòn kịp đám cưới vào chiều mai. Cô gái lạ tên Phương (diễn viên Tawny Trúc Nguyễn đóng, cũng là em gái đạo diễn Charlie Nguyễn) thấy thương tình nên đưa cho anh vài đồng bạc lẻ để gọi điện thoại về nhà. Có điều, khi gọi về khách sạn cho vợ sắp cưới, Huy xấu hổ không dám nói sự thật. Lang thang một mình ở xứ lạ lúc nửa đêm, may mắn thay nhờ Phương tâm lý để lại số điện thoại bàn nhà cô trên tờ tiền mà anh liên lạc được với cô xin tá túc một đêm. Cô đồng ý sẽ cho anh tiền vé tàu quay trở lại Sài Gòn với điều kiện anh phải giúp cô một chuyện: đóng giả bạn trai cô để ra mắt gia đình.
Trò đùa tình yêu của số phận
Dù đã xem qua nhiều bộ phim điện ảnh của Việt Nam và thế giới, nhưng có một điều mình phải công nhận là kịch bản của Vật đổi sao dời quá hay và ý nghĩa. Ở thời điểm năm 2001, nó đem đến một làn gió mới hoàn toàn so với những bộ phim nội địa. Mặc dù Charlie Nguyễn là một Việt kiều, sống ở Mỹ từ nhỏ, nhưng kịch bản của anh có rất nhiều tình huống và chi tiết đậm chất Việt Nam. Mình cực thích cấu tứ tương phản mà bộ phim đặt ra và hoàn cảnh có vấn đề mà nhân vật Huy gặp phải để làm thay đổi hoàn toàn quan niệm của anh về tình yêu.
Đối với Lan – vợ sắp cưới của Huy, cả hai thường tranh cãi với nhau về chuyện ai yêu ai nhiều hơn. Ai cũng muốn tỏ ra là mình yêu đối phương nhiều hơn và yêu thì phải nói ra bằng lời, mà phần thắng bao giờ cũng thuộc về Lan. Nhưng đến khi Huy gặp được Thôi, tên thật của Phương, dù chỉ trong 24 giờ ngắn ngủi bên nhau, lần đầu tiên anh cảm nhận được tình cảm chân thành của một người con gái đối với mình. Thôi sẵn lòng giúp anh hết mình mà không toan tính thiệt hơn. Thôi cũng biết anh là một người sắp lấy vợ nên luôn vạch ra ranh giới, chỉ đồng hành với anh như một người bạn khi anh đang gặp nạn.
Tuy nhiên, qua thời gian ngắn ngủi ở bên cạnh Thôi, dường như có gì đó trong Huy dần thay đổi. Anh từ từ hiểu thêm về tính cách, con người và tâm hồn của Thôi qua những bài thơ cô viết trên kệ sách, qua những câu chuyện cô kể về gia đình, về tuổi thơ của mình. Dẫu là một người dưng, chỉ quen biết nhau trên một đoạn đường ngắn, nhưng Thôi sẵn sàng ở lại chịu tội thay cho Huy khi anh lỡ đâm xe máy vào một hàng ăn, chỉ để anh kịp giờ mua vé về Sài Gòn. Từ một anh chàng Việt kiều không dám ngồi xe ôm hay đi taxi ở Việt Nam, giờ đây Huy dám lái xe máy chở Thôi chạy băng băng trên đường.
Trước giờ tàu chạy vẫn còn vài tiếng, cả Huy và Thôi đều rủ nhau ra bàu cát chơi. Đây cũng là phân đoạn trò chuyện đắt giá nhất trong phim, khi cả hai thực tập nói lời từ biệt nhau trước, để lát nữa chính thức ra tàu thì không cần phải nói tạm biệt. Bàu cát là một chốn riêng tư của Thôi, mỗi khi mệt mỏi cần ngơi nghỉ, cô sẽ chèo thuyền băng qua đầm sen, đi vào rừng dương và nằm nghĩ vẩn vơ giữa rừng. Thôi nói sau này Huy đi rồi, nơi đây sẽ không còn yên tĩnh như trước nữa. Cô đã mở lòng cho Huy bước vào cửa ngõ tâm hồn mình. Khi anh rời đi, nơi đây vẫn yên tĩnh, nhưng lòng cô sẽ xáo động mỗi khi tìm đến đây.
Thôi kể với Huy:
Có người suốt đời sống giả dối với mình. Tôi có một ông bác, ổng cưới một người vợ rất là hiền. Tôi cứ tưởng là ổng có một cuộc tình thật là êm đềm, hạnh phúc. Nhưng mà trước khi ổng qua đời, mới thú thật với tôi là: Lúc nào cũng ôm ấp, mơ màng đến một người con gái mà ổng yêu thương vô cùng… Ổng nói số ổng phải vậy. Tôi thấy tội nghiệp cho ổng quá. Nhưng mà nghĩ lại, ổng có một cái cảm giác mà người khác không thể có được.
Ở khoảnh khắc Huy chuẩn bị lên tàu và chính thức tạm biệt Thôi, anh nhắc lại câu chuyện tình yêu của ông bác Thôi ngày trước và hỏi cô:
– Nhưng cô gái đó chưa nói thương ổng mà?
– Nếu không thương thì cổ mới nói đó…
Câu trả lời của Thôi là một kiểu nói ngược của một cô giáo nhiều chữ nghĩa. Ừ, cổ không thương nên mới nói, nói ngược lại là vì thương nên cổ mới không nói. Tình yêu, một khi biết được rõ là cả hai không thể đến được với nhau, vậy sao phải nói ra để làm đối phương khó xử và thêm đau lòng mình? Thôi biết Huy là người sắp lấy vợ, dẫu biết ý của Huy và hiểu được tiếng lòng mình, nhưng Thôi vẫn lựa chọn hy sinh tình cảm riêng của mình, để Huy được hạnh phúc với nơi anh thuộc về. Tình yêu của Thôi là một dạng tình yêu cao thượng, yêu không cần nói ra hay tranh cãi ai yêu ai nhiều hơn, cũng không cần Huy phải đáp lại.
Số phận thường hay đặt con người ta vào những tình huống trớ trêu như trò đùa, để qua đó Huy thực sự nhìn nhận lại về tình cảm của mình dành cho cả hai người con gái. Rốt cuộc, anh lựa chọn quay lại Sài Gòn để tiếp tục cưới Lan, hay chọn ở lại bên Thôi? Câu trả lời mời quý vị xem phim sẽ rõ.
***
Khi Vật đổi sao dời được công chiếu ở tiểu bang California, khán giả xem xong vỗ tay rần rần. Đó là lần đầu tiên đạo diễn Charlie Nguyễn có cảm giác mọi người yêu thích phim mình làm thực sự, chứ không còn là động viên xã giao nữa. Dẫu bộ phim đã nhuốm màu thời gian qua hai thập kỷ, nhưng xem lại, khán giả vẫn cảm nhận được những điều hết sức mộc mạc, tự nhiên và đáng suy ngẫm về triết lý tình yêu.
“Ai lái thuyền mơ trôi rất xa
Bâng khuâng se lại tóc mây chiều
Con thuyền lặng lẽ bờ xa thẳm
Biết đến xuân nào khách sang sông”
(Thơ của Thôi viết trong phim)
Mời bạn xem phim tại đây:
Nếu bạn cảm thấy bài viết này hữu ích, bạn có thể ủng hộ tác giả qua chương trình Bạn đồng hành hoặc tại đây.
