Nói đến nền tảng TikTok, ắt hẳn với gen Z bây giờ thì không có gì lạ, nhưng với thế hệ 9x đời đầu như mình trở lên thì nhiều người không mấy thiện cảm lắm với mạng xã hội này bởi thành kiến đây là một nơi chỉ toàn trò nhảm nhí của tụi trẻ trâu. Khi mới ra mắt tại Việt Nam vào năm 2019, TikTok tạo nên cơn sốt trong giới trẻ khi nhà nhà người người đổ xô sang nền tảng này và một thế hệ Content Creator mới cũng ra đời từ đó. Dù sốt xình xịch là thế, cá nhân mình vẫn lựa chọn không chơi TikTok và nằm bên lề trào lưu suốt mấy năm trời, cho đến năm ngoái khi đồng biên tập cuốn sách TikTok khuynh đảo thế giới như thế nào? của tác giả Matthew Brennan, mình mới bắt đầu thử chơi TikTok.
Dù sinh sau đẻ muộn so với nhiều mạng xã hội nổi tiếng khác, nhưng đến nay TikTok đã phủ sóng khắp các châu lục và gần như gây bão cả thế giới. Tuy mới chỉ có mặt tại thị trường Việt Nam khoảng 5 năm, TikTok dường như đã đánh bật các đối thủ nặng ký là các sàn thương mại điện tử tên tuổi như Tiki, Shopee, Lazada để trở thành một nền tảng thương mại điện tử kiểu mới với hàng trăm ngàn đơn hàng được chốt mỗi ngày. Điều gì khiến cho TikTok đi sau mà lại về trước như vậy?
Có thể bạn rất quen thuộc với cái tên TikTok ở Việt Nam hay Douyin ở Trung Quốc (trong tiếng Trung, dǒu yīn có nghĩa là giai điệu nhún nhảy), nhưng ít ai biết tới công ty mẹ ByteDance của TikTok và nhà sáng lập Trương Nhất Minh. Từ một kẻ vô danh ở trường đại học có niềm đam mê rất lớn với lĩnh vực công nghệ, Nhất Minh tham gia vào nhiều dự án công nghệ mới nổi và từng trước trở thành giám đốc điều hành của một trang web thông tin về bất động sản. Khi xu hướng của điện thoại thông minh và trí thông minh nhân tạo lên ngôi, anh đã đón đầu làn sóng Internet di động mới với thuật toán khai thác dữ liệu và đề xuất thông tin.
Từ kinh nghiệm thiết kế ứng dụng đề xuất tin tức, công cụ đề xuất của YouTube và sự nổi lên của các nền tảng video ngắn tràn màn hình, Trương Nhất Minh và ByteDance đã tận dụng tất cả thế mạnh và kinh nghiệm mình tích lũy bao nhiêu năm qua để cho ra đời ứng dụng Douyin ở Trung Quốc, sau đó phát triển ra thị trường quốc tế với cái tên TikTok. Đã có rất nhiều bài báo viết về TikTok và công ty mẹ ByteDance nhưng không có câu chuyện nào là hoàn chỉnh, cho đến khi tác giả Mathew Brennan viết cuốn sách này.
Trong TikTok đã khuynh đảo thế giới như thế nào?, độc giả sẽ được khám phá khám phá cách hoạt động của các công cụ đề xuất, tạo dựng nội dung và hack tăng trưởng kiểu Trung Quốc – những điều đã mang lại thành công cho ByteDance và biến TikTok thành con gà đẻ trứng vàng. Khi vươn ra toàn cầu, chiến lược phát triển của TikTok tại mỗi thị trường cũng khác nhau, và bạn đọc sẽ lý giải được vì sao content trên Douyin chất như thế nhưng khi phát triển sang các thị trường khác như Mỹ và Việt Nam thì lại nhảm nhí đến thế.
Một trong những điểm nhấn quan trọng của cuốn sách này, với mình đó là thuật toán đề xuất tự động của TikTok. Chỉ qua cách bạn xem và tương tác với video, TikTok có thể dự đoán và biết được bạn có xu hướng thích xem nội dung gì. So với công cụ đề xuất của Facebook hay YouTube, thuật toán của TikTok nằm ở một tầm cao mới. Và đó cũng là lý do vì sao rất nhiều người trở nên nghiện TikTok chỉ sau thời gian ngắn sử dụng. Ví như mình, khi mở điện thoại và tìm một ứng dụng nào đó để mua vui thoáng chốc, nếu như trước đây mình sẽ ưu tiên lựa chọn Facebook, Instagram hay Youtube, thì giờ đây TikTok hoàn toàn đã soán ngôi.
Hiểu về công cụ đề xuất, quý độc giả cũng sẽ hiểu cách các công ty công nghệ lớn đang “thao túng tâm lý” chúng ta như thế nào để sống tỉnh táo hơn giữa thời buổi đầy rẫy những thứ thu hút sự chú ý và gây xao lãng sự tập trung của chúng ta. Như cái tên gốc của cuốn sách – Attention Factory, có thể ví von TikTok như một nhà máy chuyên xuất xưởng những nội dung có thể thu hút sự chú ý và chiếm trọn tâm trí của chúng ta.
Một cuốn sách kinh doanh rất thú vị và hấp dẫn dành cho những ai muốn tìm hiểu thêm về quá trình ra đời của TikTok và sự bùng nổ của video ngắn. Sách được in màu rất đẹp, đọc rất cuốn chứ không hề khô khan.
"Hãy trở thành sự thay đổi mà bạn muốn nhìn thấy trên thế giới này."
- Gandhi