Mỗi nền văn minh của nhân loại đều có những tinh túy riêng được đúc kết qua những câu ngạn ngữ dân gian, được truyền miệng từ đời này qua đời khác. Khi tìm hiểu về ngạn ngữ của những nền văn minh hay dân tộc khác, chúng ta sẽ bắt gặp sự giao thoa ở những tư tưởng chung của nhân loại. Trong series này, mình sẽ tuyển chọn, dịch và chú giải một số câu ngạn ngữ châu Phi hay từ cuốn sách của tác giả Samuel Gebre để giới thiệu tới quý bạn đọc.
16. A fool is a wise man’s ladder.
Kẻ dại là chiếc thang của người khôn.
Người khôn ngoan học hỏi từ sai lầm của kẻ dại, dùng đó làm kinh nghiệm để tiến bộ.
17. A fool is thirsty in the midst of water.
Kẻ ngốc khát khô ngay giữa vũng nước.
Kẻ ngu ngố thường không biết tận dụng những gì mình đang có và tự làm khổ mình.
18. A good name is better than good perfume.
Tiếng thơm tốt hơn mùi nước hoa thơm.
Danh tiếng tốt đẹp, sống đời đạo đức thì đáng quý hơn vẻ ngoài chưng diện hào nhoáng.
19. A goose’s child is a swimmer.
Ngỗng con ắt sẽ biết bơi.
Con cái thường thừa hưởng những khả năng, đặc tính của cha mẹ. Tương tự câu: “Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh”.
20. A happy man marries the girl he loves, but a happier man loves the girl he marries.
Người đàn ông hạnh phúc lấy được cô gái anh ta yêu, nhưng người đàn ông hạnh phúc hơn yêu cô gái mà anh ta lấy.
Hạnh phúc thực sự không chỉ đến từ việc kết hôn với người mình yêu, mà còn từ việc yêu thương và trân trọng người bạn đời kề vai sát cánh với mình. Nhiều người bước vào một cuộc hôn nhân sắp đặt hay đến tuổi phải cưới cứ hoài tiếc về mối tình đầu hay người mà duyên phận lỡ làng.
21. A home without a woman is like a barn without cattle.
Nhà không đàn bà như chuồng không gia súc.
Người phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong việc vun vén gia đình. Thiếu vắng họ, gia đình trở nên trống trải, thiếu sức sống.
22. A house can’t be built for the rainy season that is past.
Người ta không thể xây nhà để ở cho mùa mưa đã qua.
Không nên hối tiếc về những chuyện đã qua, hãy tập trung vào hiện tại và tương lai.
23. A hyena intrudes through a gap a dog opened.
Chó sơ sẩy để lọt khe hở, linh cẩu thừa cơ lẻn vào.
Cái vô tình hoặc bất cẩn của người bên trong có thể tạo ra sơ hở để kẻ xấu bên ngoài lợi dụng. Tương tự câu: “Cái sảy nảy cái ung”.
24. A large chair does not make a king.
Chiếc ghế lớn không làm nên nhà vua.
Vị thế không tạo nên giá trị thực của một con người, mà quan trọng là phẩm chất và năng lực. Tương tự câu: “Chiếc áo không làm nên thầy tu”.
25. A loose tooth will not rest until it is pulled out.
Cái răng lung lay phải nhổ mới hết nhức.
Nếu không được giải quyết triệt để, vấn đề đang tồn tại sẽ gây khó chịu, day dứt. Thà đau một lần rồi thôi còn đau âm ỉ kéo dài dai dẳng.
26. A man who is too modest goes hungry.
Người quá khiêm nhường bụng thường đói meo.
Người sĩ diện, khiêm tốn thái quá có thể bỏ lỡ mất cơ hội và chịu thiệt thòi.
27. A man who uses force is afraid of reasoning.
Người dùng vũ lực thường sợ lý lẽ.
Người dựa vào sức mạnh thường yếu lý lẽ, không dám tranh biện với người khác nên mới phải dùng tới vũ lực áp chế.
28. A man with two ears can be supported by two words.
Người biết mở hai tai thì đôi lời cũng đủ giúp đỡ.
Người đang gặp chuyện khó khăn, trắc trở, nếu biết sẵn lòng lắng nghe, cầu thị xin lời khuyên bảo chỉ dẫn từ người có kinh nghiệm thì có thể vượt qua cảnh nguy khó.
29. A man’s wealth may be superior to him.
Của cải của một người có thể vượt trội hơn con người anh ta.
Một người có thể sở hữu nhiều tài sản, nhưng bản thân họ – về đạo đức, trí tuệ, hay nhân cách -không tương xứng với sự giàu có đó.
30. A melancholic look is visible but not a melancholic heart.
Thấy được vẻ mặt u sầu, nhưng không thấy được nỗi sầu trong tim.
Nỗi buồn bên ngoài có thể biểu lộ qua vẻ mặt, ánh mắt, nhưng những tổn thương, nỗi đau sâu thẳm bên trong thì người ngoài khó mà thấy được.
(Còn tiếp)
Nếu bạn cảm thấy bài viết này hữu ích, bạn có thể ủng hộ tác giả qua chương trình Bạn đồng hành hoặc tại đây.
