Thời gian đi qua thì không bao giờ trở lại, con người ta cứ mãi lớn lên chứ không ai nhỏ lại bao giờ nhưng những kí ức tuổi thơ thì luôn đong đầy trong miền nhớ mỗi người. Xáo động phố phường những ngày mưa réo rắt tháng sáu, ngồi bên hiên nhà nước chảy long tong thành dòng xuống lòng phố, những kí ức ngày xưa một thoáng bâng khuâng quay về, chới với trong những cánh chuồn chuồn đội cả trời mưa…

Những kí ức ngày bé thường gắn với những ngày hè quê ngoại, với một thời rong ruổi chốn quê nghèo và những ngày mưa tháng sáu. Tháng sáu những loạt mưa chợt đến chợt đi, có khi dầm dề tầm tã mấy ngày trời rồi chợt dứt nên những mảng kí ức lúc bé thường gắn với trời mưa, nên mỗi khi mưa về lại nhớ quay quắt. Đứa nhỏ nào cũng thích tắm mưa, mỗi lần mưa là cả đám tụ tập lại thành bầy đùa giỡn, chạy lon ton dưới hiên nhà hứng nước từ máng xối té nước lẫn nhau. Mưa ở quê tối đất tối trời, nước chảy thành những dòng trước sân nhà, bầy vịt cũng được tắm táp thỏa thích, bơi láu táu trong sân, còn lũ gà con thì co rúm bên mẹ, nép vào mỗi khi tiếng sầm rền vang trời. Những đứa trẻ bầy đủ trò để chơi, chạy lòng vòng từ nhà đứa này sang đứa nọ, tắm miết đến khi nào người lớn la làng gọi tên thì mới giật thót chạy về.
Đêm. Trời tạnh mưa hẳn, từng cơn gió thốc vào những hàng cây làm xáo xác những tàn mưa rơi rớt lại, lạnh cả người. Lũ trẻ tụ lại một đám, ngồi đốt đèn cầy kể chuyện ma. Kể chuyện ma ngày mưa vừa nghe vừa nổi da gà, bao giờ cũng có vài anh chị lớn đầu têu bày trò, để rồi lâu lâu ai đó ghé qua ré lên một tiếng thì cả đám ù té chạy, mạnh ai về nhà nấy, nằm co ro trùm mền.
Thích nhất là những ngày sau cơn mưa, trời không một chút nắng nhưng mây bàng bạc trôi, mát mẻ vô cùng. Mấy anh lớn dẫn đi ra đồng bắt cá, mưa nước lên ngập các mương ruộng. Nhiều đứa khác cũng tản mác khắp các con mương bắt cá, đứa cầm rổ, đứa cầm thau tát nước, vớt cá, cá nhiều vô số kể. Cá lớn thì đem về cho người lớn mần thịt ăn, cá nhỏ thì đem rải cho lũ gà vịt, còn mấy con cá nào đèm đẹp một tí thì thả vào bể nuôi chơi. Đi cả buổi sáng, trưa về được nồi canh chua cá đồng thơm phức hoặc mấy con cá rô chiên xù thơm nức mũi, dầm với nước mắm ớt, mấy đọt rau vườn thì ăn ngon không gì bằng.

Trưa mới chợp mắt được một tí thì xế xế mấy anh lại rủ ra ruộng bắt dế. Mùa mưa cũng là mùa lũ dế sinh sôi nảy nở, cả ngày cứ kêu reng réc từ những hốc nào đó kích thích sự háo hức của lũ trẻ vô cùng. Đi men theo bờ ruộng hoặc những triền đồi, gò mã có những hang nhỏ phát ra tiếng kêu reng réc, thò tay vào thế nào cũng bắt được vài ba con. Có những con rất nhởn nhơ đi lang thang mà không biết nguy hiểm đang chờ chực xung quanh. Đi một vòng thế nào cũng bắt được bộn dế, con nào xấu xí, què quặt thì dành cho lũ gà vịt ăn còn những con ác chiến thì bỏ vào hộp thuốc lá, để dành chơi đá dế.
Lúc bé hay xem mấy anh họ chơi đá dế với nhau, lấy sợi tóc mà quay con dế mòng mòng đến lừ đừ đến đá với nhau, sau cuộc chiến không đứt cánh thì cũng gãy càng, gãy chân, tội nghiệp lũ dế bị quần cho nhừ đòn rồi cũng làm mồi cho lũ gà vịt ăn. Đêm rất thích nghe tiếng dế, tiếng ễnh ương cứ vang vọng sau vườn, không biết từ những bờ bụi nào nhưng cứ đều đều hòa lại thành bản hợp ca thôn dã, lâu lâu lại vang lên tiếng thằn lằn chặc lưỡi trong đêm khuya, miên man cả trong những giấc ngủ ngày hè.
…
Đêm ở phố sau cơn mưa dòng xe cộ lại tấp nập, dòng người lại vội vã đi, thiếu mất sự tĩnh lặng bất chợt. Thèm nghe một tiếng dế giữa đêm, tiếng thằn lằn chặc lưỡi nhưng thưa thớt dần và càng vắng hẳn đi. Đêm nghe tiếng mưa long tong nhỏ bên hiên nhà lại chợt thấy nhớ ngày xưa…