Ở tập truyện đầu tiên của Doraemon khi giới thiệu về bối cảnh gặp mặt của cậu bé lười nhác Nobita và người bạn đến từ tương lai – mèo máy Doraemon, có một chi tiết rất thú vị mà tác giả Fujiko F Fujio đề cập tới số mệnh.
Theo chia sẻ từ mèo máy Doraemon và chắt cố của Nobita là Sewashi, trong tương lai Nobita sẽ lấy Chaiko (em gái của Chaien làm vợ) và cuộc sống của cậu sẽ là một chuỗi những vận rủi lận vào người: thi rớt đại học, thất nghiệp, mở công ty riêng thì công ty bị cháy phá sản, vợ con nheo nhóc, nợ nần chồng nhất…
Nếu cứ sống theo cách hiện tại mà Nobita đang sống, suốt ngày ăn ngủ và lười biếng ham chơi, thì viễn cảnh tương lai như trên là điều hoàn toàn có thể đoán định được. Nhưng số phận của một người là điều hoàn toàn có thể thay đổi được, đó cũng là lý do khiến chắt cố của Nobita gửi gắm chú mèo máy Doraemon đến từ thế kỷ 22 tới giúp đỡ cụ cố Nobita thay đổi thực tại để cải thiện vận mệnh trong tương lai.
Trong tập truyện này, có một đoạn đối thoại rất hay giữa Nobita và đứa chắt Sewashi:
– Cụ cố khỏi lo. Mối nhân duyên giữa cháu với cụ tuy đi theo một hướng khác, nhưng chắc chắn cháu vẫn ra đời, cho dù dòng lịch sử thay đổi như thế nào. Giống như có rất nhiều phương tiện để cụ đi từ Tokyo đến Osaka, dù cụ có chọn phương tiện nào đi nữa, chỉ cần đi đúng hướng là sẽ đến được Osaka!
Việc Nobita sẽ kết hôn trong tương lai, cũng như việc chắt cố Sewashi sẽ ra đời đều nằm trong số mệnh của cậu bé Nobita đã được định sẵn. Ở góc nhìn của đạo, mỗi con người khi sanh ra đời, nếu tin vào nghiệp quả thì ai cũng có một phần nghiệp và một phần phước, và có số mệnh. Ví von cho dễ hiểu, số mệnh như một tập hồ sơ cá nhân của mỗi linh hồn đã được ông trời định đoạt sẵn, hiểu nôm na như một bộ phim đã được viết kịch bản mà bạn là diễn viên chính.
Có nhiều người vô thần sẽ không tin vào sự tồn tại của cái gọi là số mệnh hay định số, nhưng khoa bói toán, tử vi đã nói ra được một phần lớn phước họa trong đời sống của một người, như cho biết tương lai, cho trúng số v.v. là đã chứng minh rõ ràng có số mệnh. Theo lý thuyết của nhà vật lý học Newton, thời gian là đơn tuyến, như một đường thẳng kéo dài từ quá khứ đến hiện tại và tương lai. Hôm qua là quá khứ của hôm nay, hôm nay là quá khứ của ngày mai, và ngày mai là tương lai của hôm nay.
Nếu nhìn theo góc độ thời gian tuyến tính của Newton, chúng ta không thể biết được điều gì sẽ xảy ra trong tương lai, nhưng khoa siêu hình học lại chứng minh điều ngược lại: mỗi con người đều có số mệnh. Khi một vị thầy bói có thể nói đúng và nói trúng tương lai của bạn trong vài tháng tới, hay vài năm tới, thậm chí cả chục năm tới, tức là tương lai đó là một biến số đã được hiện hữu trong hồ sơ cá nhân của bạn. Điều đó chứng tỏ lộ trình cuộc đời bạn vốn dĩ đã được ông trời an bài và sắp đặt sẵn theo quy luật nhân quả.
Nhưng số mệnh không phải tuyệt đối mà vẫn có thể sửa đổi được. Nếu một người có số tốt mà làm nhiều việc tội lỗi thì sẽ bị giảm phước, giảm thọ, còn người có số xấu mà biết tu hành, tạo phước thì được giảm nghiệp tăng phước, có thể hóa hung thành cát. Có một câu chuyện thú vị như sau để ví dụ cho chuyện cải sửa số mệnh:
Có một vị tiểu hòa thượng rất lễ phép, thật thà theo học đạo với một vị thầy uyên thâm. Vị thầy là người có đạo hạnh cao thâm, có thể biết trước được tương lai của người khác. Khi xem tướng cho cậu học trò, vị thầy mới nhận thấy rằng cậu học trò này chỉ còn sống được 7 ngày nữa thôi và rất buồn. Ông mới gọi cậu học trò nhỏ lại, và cho cậu được nghỉ để về quê thăm mẹ, sau 8 ngày mới trở lại đây. Mục đích trong lời dạy là để cậu có thể ra đi bình an ở nhà của mình. 8 ngày trôi qua, vị tiểu hòa thượng trở lại chùa và vẫn khỏe mạnh hồng hào, không có biểu hiện gì của người sắp chết. Vị thầy mới thấy lạ, vì trước giờ chưa tiên đoán sai cho người nào, mới kể lại cho cậu học trò sự tình và hỏi nguyên do.
Cậu bé nghe vậy cũng ngạc nhiên sửng sốt, nhưng không biết phải trả lời thầy như thế nào. Vị thầy mới nhập định và biết rõ sự việc, thì ra trên đường về nhà khi qua một khúc sông, cậu bé bắt gặp một tổ kiến rơi xuống nước. Nhìn thấy đàn kiến sắp chết đuối, cậu mới lấy một khúc gỗ vớt tổ kiến lên đưa vào bờ. Chính vì lòng từ bi cứu hàng trăm chúng sanh như vậy vô vụ lợi, cậu bé mới được cái phước vô lậu (vô hạn) mà cải sửa được vận số của mình. Từ đó, cậu học trò nhỏ chuyên tâm tu học, hành thiện giúp người và sau này trở thành một bậc đại sư, sống rất trường thọ.
Người xưa có câu “tận nhân lực, tri thiên mệnh” (sống hết mình, biết mệnh trời). Con người ta sống phải biết có mệnh trời để hiểu rằng bản thân mình rất nhỏ bé, chỉ là kiến cỏ trong vũ trụ mà khiêm tốn sống cho đúng đạo. Nói tri thiên mệnh thì cũng không phải tuyệt đối, ai cũng phải tận nhân lực – sống toàn tâm toàn ý để lo cho tốt kiếp sống này, chứ không phải tri thiên mệnh để thụ động và đổ thừa số mệnh. Những người chỉ biết than thân trách phận, lúc nào cũng đổ lỗi cho ông trời mà không biết nhìn nhận lại bản thân, thì viễn cảnh cũng không khác nào cậu bé Nobita khi không có Doraemon bên cạnh giúp đỡ.
Biết tri thiên mệnh thì có thành công cũng không kiêu ngạo, mà thất bại cũng không quá tự trách mình.