Tự dưng trong cái khắc trăng sáng đêm rằm mình lại nhớ tới hình ảnh ấy. Hình ảnh một đêm trăng sáng, nhà ngoại mình đang xây dang dở, trước nhà còn ngổn ngang gạch chất thành đống, mấy bao tải xi măng và cát xây nhà. Cái giường tre của ngoại để trước hiên nhà, bao vây trong mớ ngổn ngang xô bồ ấy, mình, dì Út và thằng bạn thân ở quê cùng nằm trên chiếc giường ngắm trăng sáng. Hồi ấy không có đèn đường, ở quê một khi đã tối thì trời tối tù mù, chỉ độc tôn duy nhất ánh trăng sáng vằng vặc trên trời bao phủ xuống. Mình không nhớ được mình và nó đã nói với nhau chuyện gì, chỉ nhớ là cảm giác đó rất yên bình, yên bình đến nỗi mười mấy năm sau nó vẫn in vào đầu. Mọi thứ bình lặng trôi trong đêm tĩnh mịch, thềm nhà và ánh trăng, ba con người ngước nhìn lên bầu trời…
Rất lâu rồi mình không gặp nó, ước chừng cũng được năm, bảy năm. Hồi nhỏ chơi với nhau chẳng phân biệt gì, dầu là đứa thành phố hay đứa ở quê. Khi lớn rồi mọi thứ đổi khác, ai cũng lớn dường như chỉ có mình là dậm chân tại chỗ, không chịu lớn. Những đứa bạn ở quê nghỉ học, đi làm, mưu sinh rồi tứ tán khắp nơi. Mình chẳng còn gặp lại ai trong cái khoảng thời gian họ đang lớn dần. Bỗng dưng nhớ đến một chuyện khiến mình lương tâm áy náy, năm cấp ba, trong lúc đi học về với tụi bạn chạy ngang một cái nhà đang xây. Mình nghe loáng thoáng có tiếng gọi tên mình, lúc ấy cận nhưng không đeo kính chẳng biết ai gọi, mình cũng chạy một mạch về luôn không thèm ngoái đầu lại.
Trên đường về mới định hình lại đó là giọng nói của bạn, bạn làm phụ hồ ở căn nhà đó, vậy mà bị mình bỏ lơ. Rồi lại nhớ đến câu chuyện về một đứa bạn khác, mình quen nó hồi năm lớp ba, bốn gì dưới quê. Nhớ những ngày dang nắng cùng nó đi câu cá, chạy đồng chạy bãi rất vui. Rồi bẵng một ngày ở thành phố, mình lại thấy nó đi bán vé số ngay tại quán cơm mình đang ăn với ba. Lúc ấy, mình còn quá nhỏ để định hình phải làm gì, mình chỉ nhìn bạn một cách lạ lẫm như người dưng, bạn cũng nhìn mình như thể không quen biết gì, rồi đi ngược chiều nhau.
Những hình ảnh ấy cứ nhạt nhòa lướt qua, để mình tự hỏi nếu một ngày gặp lại những người bạn cũ ngoài đời, liệu mình có còn nhận ra họ?
Đi loanh quanh mình lại nhớ tới những người chị, người bạn sống cùng con hẻm với mình. Có một chị từng ở sau lưng nhà mình, lúc bé hay qua nhà chị chơi. Chị thuộc lứa già đầu nhất trong đám con nít của xóm nên luôn là thủ lĩnh bày trò để những đứa còn lại chơi. Hồi ấy cũng vui, có hai chị ngang tuổi nhau nên chia phe phái, ai về phe chị nào thì được chị đó cưng chiều hơn. Cũng có cạnh tranh, đấu đá nhau nhưng rồi đường ai nấy đi. Chị thủ lĩnh của mình chuyển nhà, dọn tới một nơi khác. Hai năm sau, mình gặp lại chị, mới biết chị với mình học chung trường, chị ghé lớp trả mình cái đĩa hoạt hình mượn lúc trước, mình cũng trả lại chị cuốn đĩa ca nhạc có Triệu Vy – Đan Trường song ca Biệt khúc chờ nhau. Rồi một năm sau đó, mình lại bắt gặp chị ở một quán quen, trong một bộ dạng khác. Chị sành điệu hơn, tóc nhuộm vàng, kiểu ăn nói bỗ bã với đám bạn cùng trang lứa. Tự dưng mình thấy chị thay đổi rồi, chị không còn là chị thủ lĩnh hiền lành dễ thương của mình ngày xưa. Chị đã là một ai đó khác, và sau đó mình cũng không còn gặp lại chị lần nào nữa.
Đọc tản văn một cây bút trẻ thấy nói đến một ý: nhà tác giả có đông anh em, rồi ba mẹ mất các anh chị em trưởng thành tứ tán khắp nơi. Xa xôi đến nỗi đến khi gặp lại cũng không nhận ra nhau. Thấy man mác buồn, mới nhớ chuyện xưa của xóm, của những người chị quen.
Rồi còn có biết bao nhiêu người đi qua đời ta, chẳng phải người dưng nói dăm ba câu rồi đi. Họ sống, họ chơi, họ nói chuyện với ta một thời gian – không là quá dài, cũng không gọi là ngắn nhưng sau này ta cố gắng lục lọi trí nhớ mình cũng không thể nào mường tượng được khuôn mặt họ ra sao.
Kì một nỗi, cấp một ta học đến năm năm, cấp hai học bốn năm nhưng khi gặp lại một khuôn mặt quen ta chẳng nhớ nỗi tên, hay nhiều khi bạn nhận ra mình nhưng ta chẳng nhớ bạn là ai. Trong khi cấp ba ngắn ngủi lại là nơi ta nhớ về nhiều nhất. Nhưng có một cái hay là một số giáo viên từ cấp một đến cấp ba mình lại nhớ rõ tên, khuôn mặt ra sao, tạng người thế nào. Phải chăng những người họ để lại ấn tượng trong lòng ta sâu hơn thì ta lại càng không quên họ được, còn những người bạn vui chơi thuở nhở chỉ như nước chảy qua cầu không nâng được sỏi đá dài lâu?
Phía bên nội mình chẳng bao giờ lui tới, ít ra cũng hơn chục năm nên chẳng biết bà con họ hàng bên ấy. Dẫu có gặp ngoài đường cũng chẳng nhận ra nhau, dửng dưng như người lạ.
Cuộc đời ta ví von như một mảnh vườn nhỏ có những cái cây um tùm bầu bạn, ai đó bứng ra một gốc cây thì rồi sẽ có cái cây khác thế vào chỗ cũ. Những người cũ ta quên đi và không bao giờ gặp lại, họ chỉ còn đọng lại một cái tên, một khuôn mặt, một giọng nói nhưng dần dần cũng phôi pha theo thời gian. Những người mới cứ đến và dần lấp vào vị trí cũ, bao nhiêu người mới rồi cũng sẽ thành cũ?
Tự dưng bâng khuâng ngồi nghĩ nếu mình đi đâu xa lắc hơn năm mười năm phong trần rồi trở về, ba má chắc chắn nhận ra nhưng nhỏ em mình, những đứa bạn của mình hiện tại, những người thân sơ mình quen có nhận ra mình là ai? Hay cũng quên mất tiêu rồi?
Chừng ấy mặt người đi qua trong quán thời gian, phôi pha mới thấy thật buồn…
